Właściwe oświetlenie w kurniku przydomowym – jakie będzie najlepsze dla różnych gatunków drobiu

Kiedy światło sztuczne jest kurom potrzebne?

Światło pełni bardzo ważną rolę w okresie jesień-zima-wiosna. Wówczas doba świetlna jest znacząco krótsza niż latem i ten niedobór światła powoduje obniżenie się odporności i zmiany w gospodarce hormonalnej. Prowadzi to do podwyższonego ryzyka chorób oraz do silnego spadku nieśności. Wynika to z przyczyn naturalnych. Gdy dzień staje się coraz krótszy – ptaki spodziewają się nadejścia zimy. Zima jest bardzo trudnym okresem do przetrwania dla wielu zwierząt: część z nich zapada w zimowe hibernacje (owady, płazy, gady, niektóre ssaki), części z nich migruje na tereny łagodniejszej zimy, a część z nich funkcjonuje zużywając minimum energii potrzebnej do przetrwania. W przypadku ptaków hodowlanych, ludzie pomagają im przeżyć ten trudny czas m. in. poprzez dostarczania odpowiednich składników odżywczych, ogrzewanie kurnika i doświetlanie go. W przeciwnym razie kury, kaczki czy gęsi hodowlane wejdą w stan podobny do dzikich zwierząt – przestaną składać jaja i będą oszczędzać energię.

Ważne cechy oświetlenia do kurnika przydomowego

Technologii światła jest kilka: żarówki, lampy wyładowcze (fluorescencyjne lub sodowe) czy lampy LED. Żarówki to jednak wyjątkowo energochłonna forma oświetlania kurniki – dużo energii zamieniają na ciepło, zamiast na światło. Lampy wyładowcze to źródła światła, które fluktuują (migają), co dla drobiu jest bardzo niekorzystnym zjawiskiem. Wynika to z bardzo wysokiej częstotliwości widzenia. Ptaki są przystosowane do częstego poruszania się, dlatego bardzo muszą uważać na przeszkody, które przy wyższych prędkościach pojawiają nagle. Natura wyposażyła jest w bardzo wysokie częstotliwości widzenia – człowiek aktualizuje obraz ok. 25 razy na sekundę, a ptaki nawet do 200 razy na sekundę. Stąd znacznie gorzej reagują na światło sztuczne jeżeli jest niskiej jakości. Technologia lamp LED, bardzo silnie rozwinęła się w ostatnich latach i niektóre lampy mają właściwość „bez migotania”. To najważniejsza cecha lampy, bowiem ani człowiek, ani zwierzęta nie czują się komfortowo w otoczeniu oświetlenia stroboskopowego. Poddanie ptaków efektowi stroboskopowemu naraża jest na silny stres, który ma swoje konsekwencje zdrowotne.

Pozostałe ważne dla dobrostanu i wydajności produkcji cechy oświetlenia:

• imitacja wschodów i zachodów – ptaki na czas nocy szukają miejsca do bezpiecznego i wygodnego spoczynku. Nagłe zgaszenie im światła to ponownie może być źródło stresu. Analogiczna sytuacja dotyczy poranka, ptaki nie najlepiej sobie radzą z nagłym, zbyt silnym oświetleniem,
• poziom natężenia światła – każdy z gatunków ptaków ma swoje wymogi dot. optymalnego poziomu jasności. Poszczególne poziomy przedstawiamy w kolejnym punkcie.
• barwa światła – to również przedstawiamy w poniższej tabeli
• równomierność oświetlenia – i to też.

Do każdej z tych lamp warto dobrać ściemniacz, element niezbędny do sterowania lampami. W przypadku małych kurników, posiadamy dedykowane ściemniacze (ręczne lub zdalne), które pozwolą na zapewnienie odpowiedniego oświetlenia. Specjalnie do potrzeb małych kurników, przedstawiamy Państwu ściemniacz wifi, który pozwoli z poziomu aplikacji sterować światłem we własnym kurniku, a także zaprogramować godziny załączania i gaszenia lamp, wraz z imitacją wschodów i zachodów, co dla zwierząt hodowlanych jest bardzo ważne. Jest on tani, prosty w obsłudze i dzięki swoim funkcjom zapewnia codzienny cykl dobowy dostosowany do potrzeb Twojej hodowli.

Odpowiednie oświetlenie w kurniku, o które powinien zadbać hodowca

Podane poniżej wartości dotyczą drobiu powyżej 6-8 tygodnia życia (w przypadku indyków 12-14). Dla zakupu piskląt należy dostarczyć im światło nawet przez 24h dziennie, a później stopniowo liczba godzin w ciągu doby zmniejsza do 16h.

Co ciekawe, nie istnieje żadna norma dot. natężenia światła w przydomowym kurniku. Wg zaleceń Ośrodków Doradztwa Rolniczego powinno to być min. 3 W/m2 kurnika. Z naszych doświadczeń wynika, że ten zapis jest nie do końca prawidłowy i nie uwzględnia pewnych czynników związanych chociażby z wysokością pomieszczenia, kolorem ścian i podłogi. Bardzo często w przypadku małej hodowli kur lub innych ptaków to właśnie ich reakcja na światło sztuczne i wydajność produkcji są najlepszym wskaźnikiem czy w pomieszczeniu nie jest zbyt jasno lub nie jest zbyt ciemno. W hodowlach przemysłowych doskonale sprawdzają się poniższe poziomy jasności.

Optymalny dobór koloru światła

Barwa światła ma duże znaczenie w hodowlach przemysłowych, bo wpływa na opłacalność produkcji.  Dla chowu drobiu w małym kurniku barwa nie jest najistotniejszym parametrem. Mimo to, uważamy, że warto zadbać odpowiednią i przedstawiamy jak kolor światła wpływa na ptaki:

• światło białe neutralne – ułatwia pobieranie paszy, poprawia metabolizm, najbardziej przypomina światło dzienne,
• światło ciepłobiałe – uspokaja, reguluje hormony, poprawia nieśność,
• światło niebieskie – praktycznie niewidoczne dla ptaków, pozwala na prace interwencyjne i weterynaryjne, odstrasza drapieżniki,
• światło czerwone (tylko przy odpowiednim natężeniu – pomaga regenerować rany, a nawet kości, uspokaja, reguluje hormony.

Światło czerwone, które jest bardzo dobrze odbierane przez ptasi mózg. Lampy czerwone regulują gospodarkę hormonalną, redukują stres i agresję. Optymalną jasność należy ustawić ręcznie, dogodnie do potrzeb oświetlenia. Mogą również działać odstraszająco na drapieżniki.

W naszej ofercie znajdą Państwo lampy do wszystkich tych rodzajów hodowli – lampy LX1200KR 2700K służą do oświetlenia niosek, lampy LX1200KR 4000K świetnie się nadadzą do hodowli brojlera, LX1200KRB dostarcza światła niebieskiego, natomiast lampa LX1200 KRR zapewni dostęp do światła czerwonego.

Przykładowe dobowe cykle świetlne w zależności od gatunku drobiu

Kury nioski i brojlery, przepiórki (15:45h):

• Faza świtu: 5:00 – 10% światła
• 5:20 – 30% światła
• 5:30 – 50% światła
• 5:35 – 75% światła
• 5:40 – 100% światła
• Faza zmierzchu: 20:00 – 75% światła
• 20:20 – 50% światła
• 20:30 – 30% światła
• 20:40 – 10% światła
• 20:45 – 0% światła

Kaczki, gęsi (doba świetlna u gęsi może trwać nawet od 4:30 do 21:30) i perliczki:

• 5:00 – 10% światła
• 5:10 – 30% światła
• 5:20 – 50% światła
• 5:25 – 75% światła
• 5:30 – 100% światła
• 20:15 – 75% światła
• 20:25 – 50% światła
• 20:30 – 30% światła
• 20:40 – 10% światła
• 20:45 – 0% światła

Indyki (16 godzin):

• 5:00 – 10% światła
• 5:25 – 30% światła
• 5:40 – 50% światła
• 5:50 – 75% światła
• 6:00 – 100% światła
• 20:00 – 75% światła
• 20:20 – 50% światła
• 20:40 – 30% światła
• 20:50 – 10% światła
• 21:00 – 0% światła

Podsumowanie – kluczowe zasady oświetlenia kurnika:

✅ Światło powinno być stopniowo włączane i wyłączane – gwałtowne zmiany powodują stres.
✅ Odpowiednia długość dnia świetlnego – dla każdej grupy wiekowej i gatunku inna.
✅ Unikanie ostrych kontrastów i cieni – równomierne rozmieszczenie źródeł światła jest ważne, w przeciwnym razie może dojść do walki zarówno o najbardziej zacienione miejsca, jak i najbardziej oświetlone. Wyjątek stanowią gniazda – muszą być możliwie zacienione.
✅ Barwa światła dostosowana do celu hodowli – warto zapoznać się, który gatunek preferuje, jaką barwę światła

✅ I najważniejsze, absolutnie elementarne – uważaj na źródła światła, które migotają. Jest to niestety domeną świetlówek (lamp wyładowczych) i tanich żarówek LED. Migotanie lamp ma negatywny wpływ na funkcjonowanie ptaków. Dlatego warto wyposażyć pomieszczenie w sprawdzone LEDy, których producent zapewnia o niemigotaniu.

Nigdy nie przedłużaj pracy sprzętu oświetleniowego niż to co przedstawiliśmy powyżej. Jeśli chcesz postawić na wygodę i niezawodność warto zaopatrzyć się w ściemniacze zdalne, które można zaprogramować i realizują cykl dobowy, bez potrzeby pamiętania o włączaniu i zgaszaniu lamp. Dobrze zaplanowane oświetlenie poprawia produktywność, zdrowie ptaków, wydajność nieśności i przyrost masy ciała!

Dzięki inteligentnemu ściemniaczowi marki Moes możesz wygodnie zaprogramować cały cykl świetlny z poziomu aplikacji Tuya! Jest rozwiązanie dedykowane do zastosować domów inteligentnych, które doskonale sprawdza się w przypadku chowu kur. Aplikacja pozwala również na zaplanowanie całorocznego światła w kurniku w zależności dostępności światła słonecznego. Zaoszczędź swój czas, pieniądze na rachunki za energię elektyczną i wygodnie steruj oświetleniem dla kur niosek i innych ptaków hodowlanych